ANTERIOR
INDICE
SEGUINTE
IX. Casos Prácticos
9.3. Imposto sobre o Rendemento: IRS e IRPF

DIFERENTES SITUACIONS NAS QUE SE PODE ATOPAR UN TRABALLADOR POR CONTA PROPIA

RENDEMENTOS EMPRESARIAS E PROFESIONAIS

CASO PRáCTICO 1: EMPRESARIO CON RESIDENCIA HABITUAL EN GALICIA QUE EXERCE A SúA ACTIVIDADE EN PORTUGAL A TRAVéS DUN ESTABLECEMENTO PERMANENTE

O Sr. X traballa por conta propia no sector da hostelería. Ten un restaurante en Vigo e unha cafetería en Valença, a onde se despraza diariamente. Esta persoa ten a súa residencia habitual en Galicia, onde ten a súa casa, regresando a ela tódolos días. Está casado e ten dous fillos dependentes que viven en Galicia.

CUESTIONS

a) ¿A efectos fiscais onde é considerado residente?

En España.

Segundo a lexislación española o Sr. X considérase residente en España por permanecer durante máis de 183 días, durante un ano natural, en territorio español. Polo feito de estar destacado para traballar noutro territorio e voltar diariamente para a súa residencia habitual non deixa de ser considerado residente en territorio español.

De acordo coa lexislación portuguesa, o Sr. X non é considerado residente en Portugal, a efectos fiscais, xa que non permanece en territorio portugués máis de 183 días, seguidos ou intercalados, durante o ano civíl, e ademáis non dispón alí dun aloxamento permanente.

b) ¿A efectos do imposto sobre o rendemento en que país tributan os rendementos obtidos en Portugal?

En Portugal polos rendementos derivados da cafetería e en España polos rendementos mundialmente obtidos, tendo dereito a unha deducción por dobre tributación internacional.

De acordo co artigo 14º n.º1, da CDT, tributan en Portugal os rendementos ahí obtidos, xa que Don X dispón dunha instalación permanente para o exercicio das súas actividades. En España Don X tributará pola súa renda mundial incorporando como rendementos da actividade empresarial os obtidos en Portugal na súa correspondente declaración do IRPF.

c) ÀComo tributan eses rendementos en Portugal?

Nesta situación, o traballador por conta propia, non residente en Portugal, exerce unha actividade de natureza comercial, a través dun establecemento estable, ou sexa, a cafetería. Así, teranse que aplica-las regras xerais previstas para os residentes na medida en que o elemento de conexión para a tributación é precisamente ese establecemento estable, someténdose ó réxime do lucro de empresa.

Don X terá que inscribirse en la Administración portuguesa de Facenda, como traballador independente. Para iso terá que solicitar anteriormente a tarxeta de contribuínte. Deberá para iso presentar unha Declaración de Inscrición no Rexistro/Inicio de Actividade (Anexo VIII), de acordo co art. 105¼ < do Código do IRS e de acordo co art. 30º do Código do IVA, que poderá ser adquirida en calquer Tesourería das Finanzas. Deberá designar un representante fiscal, con residencia ou sede en Portugal, de acordo co ar
t . 120ódigo de IRS, debendo constar na Declaración de Inicio de actividade.

Deberá tamén emitir recibos factura ou documento equivalente por cada transmisión de bens/prestacións de servicios.

ó final do ano, deberá cumplimenta-la Declaración de Rendementos Modelo 3, onde o rendemento impoñible tributará de acordo coas regras xerais constantes do Código do IRS que remite ó Código do IRC, en canto ás taxas xerais, nos escalóns alí previstos.

A determinación do rendemento impoñible poderá facerse alternativamente a través de dúas modalidades:

- regras que resultan do réxime simplificado;
- con base na contabilidade organizada.

font color="red">d) ¿Como tributará en España e como eliminar unha posible dobre tributación?

En España Don X tributará pola súa renda mundial incorporando como rendementos da actividade empresarial os obtidos en Portugal.

Tanto os rendementos obtidos do restaurante en Vigo como os obtidos da cafetería en Portugal tributarán polo IRPF determinando o rendemento por algún dos rexímenes existentes que sexan de aplicación (Estimación directa normal, Estimación Directa Simplificada ou Estimación Obxetiva).

Estaremos ante unha situación de dobre tributación que terá que ser resolta de acordo co art. 23º da CDT. Don X poderá deducir do imposto a menor das seguintes cantidades: - O Imposto sobre o rendemento pagado no estranxeiro;
- Fracción do imposto, calculada antes da deducción, correspondente ós rendementos que poidan tributar no estranxeiro.

A deducción por dobre imposición internacional realizase na mesma declaración do IRPF ( o modelo está pendente de publicación na data de elaboración deste manual).

e) ¿A residencia fiscal e a tributación manteríase no caso de que o Sr. X fose solteiro e non tivera fillos?

Sí. En Portugal i en España, o feito de que o Sr. X non estea casado e

OU VICEVERSA

CASO PRáCTICO 2: TRABALLADOR COM RESIDENCIA HABITUAL NO NORTE DE PORTUGAL

O Sr. X traballa por conta propia no sector da hostelería. Ten un restaurante en Valença e unha cafetería en Vigo, a onde se despraza diariamente. Esta persoa ten a súa residencia habitual en Valença, onde ten a súa casa, regresando a ela tódolos días. Está casado e ten dous fillos dependentes que viven en Portugal.

CUESTIONS

a) ¿A efectos fiscais onde é considerado residente?

En Portugal.

Segundo a lexislación portuguesa o Sr. X considérase residente en Portugal, a efectos fiscais, por permanecer durante máis de 183 días, seguidos ou intercalados, durante un ano natural, en territorio portugués, onde ten unha casa que ocupa como residencia habitual.

Non será considerado residente fiscal en España, a non ser que o núcleo principal dos seus intereses económicos se centre en territorio español.

De acordo coa lexislación portuguesa, o Sr. X non é considerado residente en Portugal, a efectos fiscais, xa que non permanece en territorio portugués máis de 183 días, seguidos ou intercalados, durante o ano civíl, e ademáis non dispón alí dun aloxamento permanente.

En caso de ser considerado residente fiscal segundo a normativa de ámbolos dous paises acudirase ó establecido no CDI polo que o Sr. X será residente en Portugal, onde ten a súa única vivenda.

b) ¿A efectos do imposto sobre o rendemento en que país tributan os rendementos obtidos en España?

En España i en Portugal polos rendementos mundialmente obtidos, tendo dereito a unha deducción por dobre tributación internacional.

De acordo co artigo 14º n.º1, da CDT, tributan en España os rendementos ahí obtidos, xa que Don X dispón dunha instalación permanente para o exercicio das súas actividades.

c) ¿Como tributan eses rendementos en España?

O Sr. X deberá rexistrarse no Catastro dos empresarios, profesionais e entidades obrigadas a proceder ás retencións na fonte, antes do inicio da actividade, a través do modelo 036 como suxeito pasivo non residente con establecemento permanente.

O Sr. X deberá nomear un representante fiscal con domicilio en territorio español e comunicar esa situación á Delegación e Administración da AEAT, onde será presentada a declaración do imposto, nun prazo de dous meses desde o nomeamento do representante. A comunicación deberá ser acompañada dunha aceptación expresa por parte do representante.

Deberá emitir unha factura polos servicios prestados, e ter na súa contabilidade a separación das referidas operacións e dos elementos patrimoniais afectos.

Nos 25 días seguintes ós seis meses posteriores ó período de tributación, O Sr. X deberá presentar unha declaración do IRNR (o modelo a utilizar é o mesmo que o do IS 200- cun documento de ingreso ou devolución específico 206) sinalando a cruz correspondente a non residentes con establecemento estable, tomando como base tributable a que se determina segundo as regras do IS, deducindo das ganancias da actividade do EP os gastos directamente imputables (tales como rendas, utensilios de medicina e outros) e aplicando unha taxa de tributación do 35%. Están obrigados a efectuar pagos fraccionados a conta do imposto nos termos establecidos para o IS (tres pagos fraccionados do 25% da cota íntegra do último imposto que debeu presentarse minorado nas deduccións, bonificacións, retencións e ingresos a conta).

Se o Sr. X obtivese máis do 75% da súa renda mundial en España podería optar por tributar en España aplicando os cálculos do IRPF, para o cal deberase dirixir á AEAT quen determinará o importe resultante tendo en conta a súa renda mundial e devolverá o exceso se o re sultado é inferior ó imp

d) ¿Como tributará en Portugal e como eliminar unha posible dobre tributación?

En Portugal o Sr. X tributará polos rendementos mundialmente obtidos incluíndo os rendementos obtidos en España.

Os rendementos obtidos a través do restaurante en Valença estarán suxeitos a tributación de acordo coas regras do IRS para residentes. Os rendementos da actividade empresarial obtidos en España, tributarán tamén en Portugal, debendo presentarse o anexo J (Rendementos obtidos no estranxeiro), onde consta o montante do rendemento impoñible e o correspondente imposto pagado. Para que o empresario se beneficie das normas contidas no CDT, debe adxunta-lo respectivo comprobante do montante do rendemento, da súa natureza e do imposto pagado, emitido e autenticado polas autoridades fiscais españolas.

Estaremos ante unha situación de dobre tributación, de tal maneira que o Sr. X terá dereito a un crédito de imposto por dobre tributación internacional, de acordo co artigo 80¼, n.¼ non t4 do Código de IRS, deducible ata a concurrencia da parte da colecta do IRS proporcional ós rendementos líquidos obtidos en España, a deducir na declaración de IRS que será presentada o final do ano e que corresponderá á menor das seguintes cantidades:

- Imposto sobre o rendemento pagado no estranxeiro;
- Fracción da colecta do IRS, calculada antes da deducción, correspondente ós rendementos obtidos e tributados en España.

A efectos desta dedución á colecta, os rendementos obtidos en España deberán ser englobados no seu montante bruto, para calcula-lo rendemento impoñible, a través do anexo J (anexo VII).

Deberá ser tamén anexado á declaración do IRS o comprobante do imposto pagado en España.

e) ¿A residencia fiscal e a tributación manteríase no caso de que o Sr. X fose solteiro e non tivera fillos?

Sí. En Portugal i en España, o feito de que o Sr. X non estea casado e non teña fillos en nada altera as respostas.

f) ¿A residencia fiscal e a tributación serían as mesmas no suposto de que o Sr. X tivera unha casa en España, onde xantara e pernoctara algunhas veces nela, utizandoa tamén nos fins de semana e festivos?

Si, sempre que o centro de intereses vitais e económicos, tales como a conta bancaria, as relacións sociais e familiares, as actividades políticas e culturais, o local onde administra os seus bens se atopara en Portugal.

CASO PRáCTICO 3: PROFESIONAL CON RESIDENCIA HABITUAL EN GALICIA QUE REALIZA A SúA ACTIVIDADE EN PORTUGAL SEN MEDIACION DE INSTALACIóN FIXA

O Sr. X é un economista que realiza a súa actividade por conta propia para empresarios en territorio portugués i español sen contar con local ou base fixa de negocio en ningún dos dous países. O Sr. X vive en Tui, onde ten a súa casa, está casado e ten o seu cargo dous dependentes menores.

TIóNS

a) ¿A efectos fiscais, onde é considerado residente fiscal?.

En España.

De acordo coa lexislación portuguesa, o Sr. X non é considerado residente en Portugal, na medida en que non permanece en territorio portugués máis de 183 días e tampouco posee neste país unha habitación que ocupa como residencia habitual.

Segundo á lexislación española é considerado residente fiscal en España por permanecer durante máis de 183 días, durante un ano natural, en territorio español.

b) ¿A efectos do imposto sobre o rendemento onde tributan os rendementos pagados polos empresarios portugueses?

En España.

De acordo co artigo 14º, da CDT, tributan únicamente en España os rendementos obtidos en Portugal, xa que o Sr. X non dispón dunha instalación fixa en Portugal para o exercicio das súas actividades.

Tributaría en España por el IRPF por su renta mundial.

c) ¿A entidade portuguesa que paga os rendementos ó economista, debe proceder á retención na fonte sobre os mesmos?

Non.

O Sr. X deberá presentar un certificado de residencia fiscal á entidade pagadora dos rendementos (empresa portuguesa), debidamente cotexado polas autoridades tributarias españolas, para que no momento de pago a entidade pagadora non proceda á retención na fonte de imposto. O certificado de residencia fiscal é válido para o ano da súa expedición. O Sr. X deberá pasar factura sobre os rendementos obtidos. A entidade pagadora deberá presenta-lo Modelo 130), ata o 31 de Maio de cada ano, relativo a rendementos pagados a non residentes do ano anterior, independentemente de que non se retivera na fonte, xunto co certificado de residencia fiscal.

d) ¿Variaría a tributación se realizase a súa actividade exclusivamente en territorio portugués?

Non. A residencia e a tributación non variarían.

PRACTICO 4: PROFESIONAL CON RESIDENCIA HABITUAL EN VALENçA QUE REALIZA A SúA ACTIVIDADE EN ESPAñA SEN MEDIACION DE INSTALACIóN FIXA

O Sr. X é un economista que realiza a súa actividade por conta propia para empresarios en territorio portugués i español sen contar con local ou base fixa de negocio en ningún dos dous países. O Sr. X vive en Valença, onde ten a súa casa, está casado e ten o seu cargo dous dependentes menores.

CUESTIONS

a) ¿A efectos fiscais onde se considera residente fiscal?.

En Portugal.

De acordo coa lexislación portuguesa, o Sr. X é considerado residente en Portugal, a efectos fiscais, xa que permanece en territorio portugués máis de 183 días, seguidos ou intercalados, durante o ano civíl, e ahí posee unha habitación que ocupa como residencia habitual.
Segundo a lexislación española non é considerado residente fiscal en España por non permanecer durante máis de 183 días, durante un ano natural, en territorio español a no ser que pueda considerarse que radica en españa el nucleo principal de sus intereses económicos.
En caso de ser considerado residente pola lexislación interna de ámbolos dous países aplicaríase o establecido no CDI polo que sería residente en Potugal onde radica a súa única vivenda.

b) ¿A efectos do imposto sobre o rendemento onde tributan os rendementos pagados polos empresarios españois?

En Portugal.

De acordo co artigo 147º, da CDT, tributan únicamente en Portugal os rendementos obtidos en España, posto que o Sr. X non dispón dun instalação fixa en Portugal para o exercicio das súas actividades.

c) ¿Os empresrios españois que pagan os rendementos ó economista deben proceder á retención na fonte sobre os mesmos?

Non.

O Sr. X deberá presentar un certificado de residencia fiscal á entidade pagadora dos rendementos (empresarios españois), debidamente cotexado polas autoridades tributarias portuguesas, para que no momento de pago non proceda á retención na fonte de imposto. O certificado de residencia fiscal terá unha validez dun ano desde a data da súa expedición. O Sr. X deberá pasar factura sobre os rendementos obtidos. A entidade pagadora deberá presenta-lo Modelo 216, relativo a rendementos pagados a non residentes, independentemente de que non se fixera retención na fonte, xunto co certificado de residencia fiscal.

d) ÀVariaría a tributación se realizase a súa actividade exclusivamente en territorio Español?

Non. A residencia e a tributación non variarían.