2.1.7. ACCIDENTES DE TRABALLO

CASO PRÁCTICO 1
Don xxx é un traballador fronteirizo español que reside en Galicia coa súa familia e traballa por conta allea nunha entidade patronal localizada en Valença. Está inscrito na Seguridade Social portuguesa.

CASO PRACTICO 2
Don xxx traballa por conta allea nunha entidade patronal localizada en Valença e reside nesta cidade coa súa familia.
Entretanto, a empresa portuguesa decide destaca-lo para a súa sucursal española, localizada en Tui, para prestar servicios nela durante 18 meses, mantendo o seu contrato de traballo coa entidade patronal durante o periodo de destacamento.
Don xxx mantén o seu vínculo coa Seguridade Social portuguesa durante o periodo de destacamento, dado que así o solicitou en virtude do artigo 17º do Regulamento CEE n.º 1408/71.
Don xxx mantén a súa residencia en Portugal, regresando a ela tódolos venres e volvendo a Valença tódolos luns.
Don xxx traballou sempre na empresa portuguesa, con excepción dun periodo de 6 anos, en que o mesmo se desprazou coa súa familia para outro Estado europeo, exercendo nel unha actividade como profesional por conta allea e efectuando os respectivos descontos para a Seguridade Social nese Estado.

---

CASO PRÁCTICO 1

Don xxx é un traballador fronteirizo español que reside en Galicia coa súa familia e traballa por conta allea nunha entidade patronal localizada en Valença. Está inscrito na Seguridade Social portuguesa.

CUESTIONS

Supoñendo que Don xxx é víctima dun accidente de traballo.

a) ¿Cal é o Estado competente para recoñece-la prestación a que tería dereito Don xxx como consecuencia do accidente de traballo?

Fundamentación xurídica: Artigo 53 e ss do Regulamento CEE n.º 1408/71 e o artigo 60 e ss do Regulamento de aplicación CEE n.º 574/72.

Para dar resposta a esta cuestión procede distinguir entre as prestacións en especie (a asistencia sanitaria) e a prestación económica á que tería dereito o traballador:

Asistencia sanitaria

O traballador fronteirizo poderá obte-la asistencia sanitaria tanto en Portugal (país onde traballa) como en España (país onde reside).

En Portugal recibirá asistencia sanitaria presentando a súa tarxeta de beneficiario da Seguridade Social (tarxeta sanitaria).

En España recibirá asistencia sanitaria presentando o formulario E-123 (certificado do dereito ás prestacións en especie relativas a accidentes de traballo i enfermidades profesionais) que deberá ser expedido polo Centro Nacional de Protección Contra os Riscos Profesionais (anexo 11).

Na práctica o traballador só ten o formulario E-106 (anexo 1), polo que o normal e que sexa o organismo español quen, a través do modelo E-107 (anexo 3), se dirixa ás autoridades portuguesas para obte-lo formulario E-123.

Finalmente, cómpre indicar que as condicións e amplitude da asistencia sanitaria que o traballador poida recibir en España, será de acordo co que dispoña a lexislación dese país.

Prestacións pecuniarias

A prestación pecuniaria á que poida ter dereito o traballador será recoñecida pola Empresa Aseguradora (institución competente).

A baixa pode ser tramitada, ben por un médico portugués ou ben por un médico español, segundo onde xurda a necesidade.

Don xxx deberá informar á Seguridade Social portuguesa para que ésta efectúe os lanzamentos por equivalencia.

Ou

Don xxx deberá informar á institución española por ser España o seu país de residencia, presentando o formulario E-115 (anexo 5), así como o formulario E-116 (anexo 6), onde consta o informe do médico que lle asiste, dentro dos tres días seguintes a súa incapacidade.

Pola súa parte, a institución española deberá enviar aqueles formularios á Seguridade Social Portuguesa.

b) ¿Cales son os requisitos necesarios para que o accidente sexa considerado como accidente de traballo?

É accidente de traballo aquel que ten lugar no centro e no tempo de traballo e produce directa ou indirectamente lesión corporal, perturbación funcional ou enfermidade da que resulte unha reducción da capacidade para o traballo ou a morte.

Considérase tamén accidente de traballo o ocorrido:

• No traxecto normalmente utilizado e durante o período ininterrumpido e habitualmente gastado:
• De ida e de volta ó local de traballo, entre a súa residencia habitual ou ocasional, desde a porta de aceso para as áreas comúns do edifício ou para a vía pública, ata as instalacións que constitúen o seu local de traballo;
• Entre calquera dos locais referidos no párrafo anterior, no local do pagamento da retribución ou no local onde deba ser prestada calquer forma de asistencia ou tratamento por virtude do anterior accidente de traballo;
• Entre o local de traballo e o local do xantar;
• Entre o local onde por determinación da entidade empregadora presta calquer servicio relacionado co seu traballo e as instalacións que constitúen o seu local de traballo habitual;
• No traxecto, normalmente utilizado e durante o período ininterrumpido habitualmente gastado, de acordo co disposto anteriormente, ainda que durante ese traxecto normal sufrira interrupcións ou desvíos determinados pola satisfación de necesidades do traballador, be por motivo de forza maior ou por caso fortuito.
• Na execución de servicios espontaneamente prestados e dos que poida resultar un proveito económico para a entidade empregadora.
• No local de traballo, durante o exercicio do dereito de reunión ou de actividade de representante dos traballadores, nas condicións da lei.
• No local de traballo, cando se asista a cursos de formación profesional ou fora do local de traballo, cando exista autorización expresa da entidade empregadora para a asistencia.
• En actividades de busca de emprego durante o crédito de horas concedido para tal efecto pola lei ós traballadores sometidos a expedientes de extinción da súa relación laboral.
• Fora do local ou do tempo de traballo, realizando servicios para a entidade patronal ou por ésta consentidos.
• No local de pago da retribución, mentras o traballador permanezca alí para tal efecto.
• No local onde ó traballador se lle deba prestar calquer forma de asistencia ou tratamento por virtude do anterior accidente de traballo e mentras ahí permanezca para ese fin.

c) ¿Cales son as prestacións ás que Don xxx terá dereito se como resultado do accidente resulta reducida a súa capacidade de traballo ou ganancia?

Don xxx terá dereito ás seguintes prestacións:

1. Na incapacidade permanente absoluta para todo tipo de traballo: pensión anual e vitalicia igual ó 80% da retribución, incrementada no 10% por cada familiar a cargo ata o límite da retribución e subsidio por situacións de elevada incapacidade permanente;
2. Na incapacidade permanente absoluta para o traballo habitual: pensión anual e vitalicia comprendida entre o 50 % e 70 % da retribución, conforme a maior ou menor capacidade funcional residual para o exercicio doutra profesión compatible e subsidio por situacións de elevada incapacidade permanente;
3. Na incapacidade permanente e parcial ó 30 %: pensión anual e vitalicia correspondente ó 70 % da reducción sufrida na capacidade xeral do ganho e subsidio por situacións de elevada incapacidade permanente, en caso de incapacidade permanente parcial igual ou superior a 70%;
4. Na incapacidade permanente parcial inferior ó 30%: capital de rescate dunha pensión anual e vitalicia correspondente ó 70% da reducción sufrida na capacidade xeral do ganho.
5. Na incapacidade temporal e absoluta: indemnización igual ó 70 % da retribución;
6. Na incapacidade temporal parcial: indemnización diaria igual ó 70 % da reducción sufrida na capacidade xeral do ganho.

As indemnizacións son debidas mentras o sinistrado estivera en réxime de tratamento ambulatorio ou de rehabilitación profesional; pero serán reducidas ó 45% durante o período de internamento hospitalario ou durante o tempo en que corran por conta da entidade empregadora ou seguradora os gastos con asistencia clínica e alimentos do mesmo sinistrado, se este fora solteiro, non convivira de feito ou non tivera fillos ou outras persoas o seu cargo.

A retribución correspondente ó día do accidente será pagada pola entidade empregadora.

d) Se o accidente implica hospitalización, ¿onde terá lugar?

Fundamentación xurídica: Artigo 60.5 do Regulamento de aplicación CEE n.º 574/72.

A hospitalización pode ter lugar tanto en Portugal como en España. Neste último caso o organismo español notificará ás autoridades portuguesas dentro dos tres días seguintes a aquél en que teña coñecemento da hospitalización a data de ingreso no establecemento hospitalario e a duración probable da hospitalización así como a data de saída, a través do formulario E-113, E-115, E-116 e E-118 (anexo 4,5,6 e 8).

Se a hospitalización ou internamento ten lugar en Portugal e posteriormente o Don xxx pretender ser trasladado para España, poderá solicitalo, tendo ahí dereito á hospitalización e internamento como se estivesse inscrito na Seguridade Social española por conta do estado portugués. Deberá presentarse o formulario E-123 (anexo 11).

---

CASO PRACTICO 2

Don xxx traballa por conta allea nunha entidade patronal localizada en Valença e reside nesta cidade coa súa familia.

Entretanto, a empresa portuguesa decide destaca-lo para a súa sucursal española, localizada en Tui, para prestar servicios nela durante 18 meses, mantendo o seu contrato de traballo coa entidade patronal durante o periodo de destacamento.

Don xxx mantén o seu vínculo coa Seguridade Social portuguesa durante o periodo de destacamento, dado que así o solicitou en virtude do artigo 17º do Regulamento CEE n.º 1408/71.

Don xxx mantén a súa residencia en Portugal, regresando a ela tódolos venres e volvendo a Valença tódolos luns.

Don xxx traballou sempre na empresa portuguesa, con excepción dun periodo de 6 anos, en que o mesmo se desprazou coa súa familia para outro Estado europeo, exercendo nel unha actividade como profesional por conta allea e efectuando os respectivos descontos para a Seguridade Social nese Estado.

CUESTIONS

Como nota introductoria, debemos primeiramente sinalar que este traballador durante o seu destacamento en España efectuou cotizacións para a seguridade social portuguesa.

Supoñendo que Don xxx é víctima dun accidente de traballo durante o seu destacamento.

a) Se Don xxx tivera un accidente en Vigo ó ir para o seu lugar de traballo durante o sexto mes de destacamento, ¿este accidente sería considerado como accidente de traballo "in itinere"?, e por outro lado, ¿cal sería o Estado onde se considerase que tivo lugar o accidente de cara a recoñece-las prestacións ás que tivera dereito?

Fundamentación xurídica: Artigo 56 do Regulamento CEE n.º 1408/71.

O accidente in itinere, ocorrido en Vigo, considérase que tivo lugar no Estado competente, ou sexa, en Portugal.

b) Supoñendo que lle foi diagnosticada unha enfermidade profesional durante o seu destacamento, ¿en virtude de que lexislación, a víctima pode solicita-las prestacións ás que puidera ter dereito?

Fundamentación xurídica: Artigo 55 do Regulamento CEE n.º 1408/71.

• O traballador terá dereito á asistencia sanitaria en España segundo o que dispoña a lexislación española como se estivese afiliado á Seguridade Social española, se ben os gastos correrán por conta do organismo portugués. Ó respecto deberá presentar un formulario E-123 (anexo 11).
• Con respecto á prestación pecuniária, ésta será abonada polo organismo portugués de acordo coa lexislación portuguesa.

As enfermedades profesionais constarán, taxativamente, na lista organizada e publicada polo Ministerio de Traballo e da Solidariedade (Tabla nacional de incapacidades por accidentes de traballo i enfermedades profesionais)

Terase dereito á reparación urxente das doenzas profesionais cando se verifiquen as seguintes condicións:

• Que o traballador estea afectado pola correspondente enfermidade profesional;
• Que o traballador estivera exposto ó respectivo risco pola natureza da industria, actividade ou ambiente do traballo habitual;

  Supoñendo que parte do salario do Don xxx é pagado pola empresa española e outra parte pola empresa portuguesa.

c) ¿Qué ingresos se han de ter en conta para face-lo cálculo da base reguladora a efectos das prestacións correspondentes a conceder como consecuencia do accidente de traballo sufrido polo Don xxx?

As indemnizacións e pensións serán calculadas con base na suma das retribucións obtidas.

---